Wyrzutnia powietrza jest to element instalacji, przez który zużyte powietrza wentylacyjne jest usuwane na zewnątrz. Najczęściej stosuje się wyrzutnie dachowe, chociaż również, pod pewnymi warunkami mogą być terenowe lub ścienne.
Gdzie umieścić wyrzutnię powietrza?
Wyrzutnie powietrza powinny być zabezpieczone przed opadami atmosferycznymi i działaniem wiatru oraz być zlokalizowane w miejscach umożliwiających odprowadzenie wywiewanego powietrza bez powodowania zagrożenia zdrowia użytkowników budynku i ludzi w jego otoczeniu oraz wywierania szkodliwego wpływu na budynek.
Dolna krawędź otworu wyrzutni z poziomym wylotem powietrza, usytuowanej na dachu budynku, powinna znajdować się co najmniej 0,4 m powyżej powierzchni, na której wyrzutnia jest zamontowane, oraz 0,4 m powyżej linii łączącej najwyższe punktu wystających ponad dach części budynku, znajdujące się w odległości do 10 m od wyrzutni, mierząc w rzucie poziomym.
Usytuowanie wyrzutni na poziomie terenu jest dopuszczalne tylko za zgodą i na warunkach określonych przez właściwego państwowego inspektora sanitarnego.
Dopuszcza się sytuowanie wyrzutni powietrza w ścianie budynku, pod warunkiem, że:
- powietrze wywiewane nie zawiera uciążliwych zapachów ora zanieczyszczeń szkodliwych dla zdrowia.,
- przeciwległa ściana sąsiedniego budynku z oknami znajduje się w odległości co najmniej 10 m lub bez okien w odległości co najmniej 8 m,
- okna znajdujące się w tej samej ścianie są oddalone w poziomie od wyrzutni co najmniej 3 m, a poniżej lub powyżej wyrzutni co najmniej 2 m,
- czerpnia powietrza, usytuowana w tej samej ścianie budynku, znajduje się poniżej lub na tym samym poziomie co wyrzutnia, w odległości co najmniej 1,5 m.
Odległość wyrzutni dachowych, mierząc w rzucie poziomym, nie powinna być mniejsza nić 3 m od:
- krawędzi dachu, poniżej której znajdują się okna,
- najbliższej krawędzi okna w połaci dachu,
- najbliższej krawędzi okna w ścianie ponad dachem.
Jeżeli odległość ta wynosi 3 m do 10 m, dolna krawędź wyrzutni powinna znajdować się co najmniej 1 m ponad najwyższą krawędzią okna. W przypadku usuwania przez wyrzutnię dachową powietrza zawierającego zanieczyszczenia szkodliwe dla zdrowia lub uciążliwe zapachy, wspomniane odległości należy zwiększyć o 100%.
Dachowa wyrzutnia powietrza
Konstrukcje wyrzutni dachowych
Wyrzutnie dachowe mogą być konstruowane jako:
- dyfuzyjne przykryte daszkiem, które charakteryzują się mała prędkością wypływu (około 1,5-2 m/s) oraz małym oporem przepływu, ale jednocześnie powodują, że powietrze wyrzucane jest na boki i kierowane ku dołowi, stosowane są więc do powietrza niezapylonego.
pochodnikowe, ukształtowane konfuzorowo, co powoduje dużą prędkość wylotową oraz zwiększenie strat ciśnienia powietrza, ale zapewnia wyrzucanie zanieczyszczonego powietrza do wyższych warstw atmosfery.
Jak dobrać wyrzutnię powietrza
Dobór wyrzutni polega na określeniu powierzchni wylotu, która zależy od przyjętej konstrukcji i prędkości wylotowej. W przypadku czerpni przykrytych daszkiem lub z wewnętrzną rynną, przez które usuwane jest powietrze niezapylone, prędkość wylotowa powinna wynosić 1,5-2 m/s. Dla wyrzutni pochodnikowych (konfuzorowych), usuwających silnie zanieczyszczone powietrze, przyjmuje się prędkość wylotową rzędu 15-40 m/s. Wymiar przewodu łączącego wyrzutnię z centralą powinien być tak określony, aby prędkość w nim wynosiła 3-6 m/s.
Jak prawidłowo zamontować wyrzutnię powietrza
Bardzo istotną sprawą jest właściwa wzajemna lokalizacja czerpni powietrza i wyrzutni., której dotyczą zasady podane w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Czerpnie i wyrzutnie na dachu budynku należy sytuować poza strefami zagrożenia wybuchem, zachowując między nimi odległość nie mniejszą niż 10 m przy wyrzucie poziomym (wyrzutnie z daszkiem) i 6 m przy wyrzucie pionowym (wyrzutnie pochodnikowe), przy czym wyrzutnia powinna być usytuowana co najmniej 1 m ponad czerpnią.
Odległość ta może nie być zachowana w przypadku zastosowania zblokowanych urządzeń wentylacyjnych, obejmujących czerpnię i wyrzutnie powietrza, zapewniających skuteczny rozdział powietrza świeżego od wywiewanego z urządzenia wentylacyjnego. Rozwiązanie takie wykorzystuje się zazwyczaj w dachowych centralach wentylacyjnych lub klimatyzacyjnych. Nie można go stosować w przypadku usuwania powietrza zawierającego zanieczyszczenia szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe zapachy lub substancje palne.
Drugim aktem prawnym zawierającym wytyczne dla lokalizacji czerpni i wyrzutni jest norma PN-EN 13779:2008. Znajduje ona zastosowanie przy projektowaniu systemów wentylacji i klimatyzacji jedynie w budynkach niemieszkalnych, z wyłączeniem obiektów produkcyjnych. Ujęto w niej sposoby obliczania minimalnej odległości czerpni dl wyrzutni dla różnych sytuacji ich wzajemnego usytuowania.
